Is de tijd naar je hand zetten wel zo natuurlijk?

Afgelopen weekend werd de klok weer deels digitaal, deels handmatig, een uur vooruit gezet. Het lijkt of ik meer dan in andere jaren nog blijer ben met de steeds langere dagen; de terugkeer van het licht. Het is weer de tijd om naar buiten te gaan en actief te worden. Alhoewel, de meesten van ons zijn het hele jaar door superactief, zowel overdag als ’s avonds, als ’s nachts. Tweemaal per jaar verzetten we de tijd een uurtje, resulterend in winter-en zomertijd. Toch blijft het niet bij dit verzetten. We zetten de tijd constant naar onze hand, zodat we productief kunnen blijven, de dag kunnen verlengen en zelfs door de tijd kunnen reizen. We stellen ons de tijd lineair voor; als een rechte lijn waarop de toekomst zich oneindig voortzet en het verleden terugwijkt. Daarmee hebben we de illusie de loop van gebeurtenissen te kunnen beïnvloeden en beschouwen we tijd als een schaars goed, dus moeten we er het maximale uithalen. Carpe Diem! Daarmee gaan we volledig voorbij aan ons natuurlijke ritme, welke verstoord raakt en dat heeft zo zijn gevolgen.

Ons natuurlijk ritme

Veel processen is ons lichaam hebben hun eigen natuurlijke ritme. Zoals het slaap-waakritme, de stofwisseling , temperatuur, concentratie en het herstel van ons lichaam. Onze interne biologische klok geeft de maat aan en laat deze processen in harmonie verlopen. Ons lichaam is erop ingesteld om overdag actief en alert te zijn; het maakt cortisol aan en de stofwisseling draait op volle toeren. ‘s Nachts is alles gericht op energiebesparing en herstel; lichaamstemperatuur, stofwisseling en cortisolniveau staan op een laag pitje, terwijl de groeihormonen juist pieken.Ons lichaam houdt van een vast ritme. Voor ons lichaam is het handig op zaken vooruit te kunnen lopen. Als onze stofwisseling bijvoorbeeld weet wanneer er eten aankomt, dan bereidt het zich daar op voor, wat cruciaal is voor een goede vertering.Ons lichaam is ingesteld actief te zijn in het daglicht, ontstaan toen we nog leefden met het opgaan en ondergaan van de zon.

Onze tijdgeest

Tegenwoordig trekken we ons minder aan van het nacht en dagritme. We doen ’s avonds de lampen aan en gaan onverminderd door met onze activiteiten, waardoor ons lichaam nog denkt dat het dag is. Het blauwe licht van I-pads en telefoons geeft helemaal verwarrende signalen omdat het lijkt op het blauwige ochtendlicht. Bovendien hebben we een 24 uurseconomie waarin we nog gemaild worden in de avond, ploegendiensten draaien en dwars door alle tijdzones reizen.

De natuurlijke gevolgen

Het gevolg van dit alles is een ontregelde biologische klok en lichaamsprocessen die door elkaar gaan lopen. Mensen die langdurig hun ritme in de war schoppen krijgen te maken met allerhande gezondheidsklachten, zoals maag-en darmklachten, hartkwalen en slaap, stemmings-en geheugenstoornissen.

In mijn praktijk begeleid ik veel mensen die met chronische stressklachten kampen en een deel van deze klachten wordt veroorzaakt door een langdurig opgebouwd hersteltekort. Gelukkig valt dit te herstellen als goed leert luisteren naar je natuurlijke lichamelijke behoeften.

Wat kan je doen?

Houd zoveel mogelijk het oude dag nachtritme aan, wees overdag actief en beweeg veel.

Reserveer de avond voor rustige activiteiten en de nacht om te slapen.

Vang overdag zoveel mogelijk daglicht op, zeker in de ochtend; dat geeft een sterk signaal dat de dag is begonnen. Ga dus bijvoorbeeld op de fiets naar werk, dan heb je meteen ook bewogen. En als je wat verder weg woont, overweeg dan een elektrische fiets. Mijn schoonzusje fiets op die manier 4 keer per week van Utrecht naar Amsterdam op en neer, het op deze manier reizen kost haar twee uur, maar ze zit niet in overvolle treinen, beweegt, is in de natuur en maakt haar hoofd leeg.

Dim ‘s avonds de lichten, zet beeldschermen uit of in elk geval op de minst felle stand.

Houd vaste tijden aan. Zo weet het lichaam van tevoren wanneer er gegeten, geslapen of bewogen gaat worden en kan het zich daarop voorbereiden.

Om de biologische klok in het gareel te krijgen, is opstaan op een vaste tijd het belangrijkst, zeggen slaapwetenschappers. Het is verstandig daar in het weekend dus niet teveel van af te wijken.

Cyclisch denken versus lineair denken

Wanneer we de tijd dus weer meer cyclisch opvatten en ons natuurlijk ritme volgen, hebben we de tijd in plaats van hem voor te willen zijn. Daarmee kunnen we leren van de op de natuur geënte volken waar de tijd cyclisch beleefd wordt in plaats van lineair.

Zo kwam er een westerling op een plek in Afrika, waar een man onder een kokosboom lag te relaxen. Hij schudde de man wakker en zei: ‘Moet je niet werken?’ ’Ik wacht tot de kokosnoten uit de boom vallen en dan verkoop ik die op de markt’, gaf de man aan. De westerling zei: ‘Als je nu slim bent, schud je aan de boom of pluk je de kokosnoten die bijna rijp zijn en ga je die al op de markt verkopen. Omdat je nu een van de eersten bent met kokosnoten, kun je ze voor een goede prijs verkopen.’‘Ja, en dan? ’vroeg de man.‘Dan kan je met je winst een nieuwe boom kopen en heb je twee bomen’, gaf de westerling aan’. ‘Ja, en dan?’, vroeg de man opnieuw. ‘Wel, daar ga je op dezelfde wijze mee door tot je een bomenplantage hebt en mensen voor je kan laten werken’, legde de westerling uit. ‘Ja, en dan?’,vroeg de man opnieuw. ‘Dan kan je gaan ontspannen en genieten’, zei de westerling. ‘Dat doe ik dus nu’ antwoordde de man. 

Op z’n elfendertigst: een uiterst succesvolle formule voor voldoening!

Afgelopen jaar, in mijn 41e levensjaar, na verhuisd te zijn naar ‘buiten’, nam ik ruim de tijd voor alles wat ik deed, bewoog stapje voor stapje, bewust en traag, voor mijn gevoel op z’n elfendertigst (van🏃naar🚶). Dat was in eerste instantie een kwestie van leren verduren🤔; met mijn onrustige en altijd op tempo en uitdaging gerichte geest. Bovendien: Wie iets op z’n elfendertigst doet, laat zich niet opjagen – en dat kan nog weleens irritatie bij anderen wekken😌.

Wekelijkse spinuurtjes 🚴‍♀️ruilde ik in voor fietstochten van 2 uur per dag om de kinderen naar school te brengen en halen. Twee keer zo lang(zaam) dus, maar met een prachtig decor van steeds wisselende seizoenen, luchten en ander natuurschoon om me heen. Een werkuur per dag minder, maar een veel helderder opgeruimd hoofd. De Coach Cabin🚌 kreeg stap voor stap vorm, de perfectie nastrevend. Ik maakte de website, wegen en trajecten🎡 zijn ingeslagen, de eerste 15.000 km zitten erop. De eerste cursus voor professionals in de kerk die we beheren ⛪gaf ik in het najaar en ideeën voor activiteiten daar krijgen langzaamaan vorm📝.

In plaats van altijd bezig zijn deed ik regelmatig ook even niets (pauzes nemen, rustiger werken aan 1 ding tegelijk, ’s avonds ontspannen 🛀 en op tijd naar bed). Van vluchtig aanwezig zijn zoals een vlinder (altijd maar weer door moeten), lukte het op den duur steeds beter te blijven in waar ik was, de tijd en ruimte te nemen en me te focussen op wat ik werkelijk belangrijk vind. En dat geeft toch veel voldoening, omdat wat er uit mijn handen komt, is waar ik achter en voor sta!

Hoe kan vertragen voldoening geven? 

De denkfout die veel gemaakt wordt is, dat als je zoveel mogelijk doet (o.a. met hard werken en veel contacten), je dit zou vervullen. Slaaf geworden van je overvolle agenda, gericht op veel doen in plaats van kwalitatief doen, kan je de ervaringen niet verteren en raak je juist leeg.

Het omgekeerde blijkt het geval te zijn: vertragen en de zaken die belangrijk voor je zijn op z’n elfendertigst doen blijkt een uiterst succesvolle formule voor bewustzijn, vervulling, helderheid en zich openbarende wegen. Als we even vertragen, niet toegeven aan de drang van het even snel doen, kunnen we ons concentreren en met een heldere geest in vrijheid kiezen voor onze acties, in plaats van vanuit impulsen. Op deze wijze kunnen we de grotere doelen in het leven nastreven die echte voldoening geven. De reis van het leven wordt vervolgens vervullend in het moment zelf, zeker als je zelfverkozen waarden jouw koers bepalen, waarop je rustig afstevent.

Tips om te vertragen: 

– Doe alles waar je graag meer aandacht voor wilt hebben twee keer zo langzaam en trek er ook meer tijd voor uit.

– Ga regelmatig de natuur in voor een fietstocht of wandeling; het ruimt stress op en maakt je helder. Ook nu het winter is….☃

– Voel je voeten op de grond. Ga regelmatig met je aandacht naar je ademhaling: adem in naar je buik (alsof je ballon laat vollopen) en adem langer uit dan in ( ballon die leegloopt en laatste restje er ook uit ‘persen’). Volg je ademhaling zo 10 keer voordat je weer (rustig) verdergaat met waar je mee bezig was.

– Zet social media uit, ze maken je onrustig en halen je uit je helderheid. Begin in de ochtend met taken die je denkkracht vergen.

– Als je opmerkt dat je gehaast bent, vertraag dan je pas, je spreeksnelheid of actieradius.

– Word je bewust van je waarden, jouw richtinggevers in je bestaan en handel in die richting. Wanneer je acties door je waarden doordrenkt zijn is het heerlijk dit met je volle bewustzijn te doen en is vertragen een middel om er volledig in op te gaan.

Effecten van vertragen: 

– Meer bewustzijn

– Ruimte voor focus

– Helderheid van geest

– Duidelijkheid over wat prioriteit heeft

– Aanwezigheid in de ervaring

-Afname stressniveau

– Bewustzijn over wat er werkelijk toe doet

– Voldoening. Vol-doen ipv leeg-doen 😊

Bij deze wens ik je een prachtig waardevol, vervullend 2018 toe, wat zich op zijn elfendertigst aan je geestesoog voorbij trekt!

Jaantje Thiadens

Op de vlucht; Hoe pak je uitstelgedrag aan en kom je tot werk in uitvoering?

Op het moment van schrijven ben ik letterlijk op de vlucht; van Sevilla naar Amsterdam. Daar bezocht ik afgelopen week het inspirerende internationale congres over Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Tijdens de workshop -I’ll do it later-, over uitstelgedrag en hoe daarmee om te gaan, beloofde ik mezelf in het vliegtuig op de terugweg hier een blog te schrijven, waarvan akte.

Ongelooflijk vaak stel ik zaken uit die belangrijk zijn, maar niet direct morgen af hoeven te zijn. Daar zitten bijkomende voordelen aan. Zo is mijn huis opeens opgeruimd bij de nadering van deadlines van taken die ik lastig, ingewikkeld of vervelend vind en struin ik over internet van hot naar her om maar niet te hoeven beginnen. Gedachtes als ‘ik ben nu niet in stemming’, ‘het kan later ook‘ en ‘eerst nog even…’, komen op en ik gehoorzaam gedwee deze gedachten maar al te graag. Vlak voor de deadline kom ik als een malle tevoorschijn, werk me in het zweet en haal ’t net op tijd. Over het eindresultaat ben ik niet helemaal tevreden; ‘het had beter gekund’, ‘de volgende keer begin ik echt eerder’.

Toch lukt het nu, zonder tijdsdruk en deadline, alleen maar een afspraak met mezelf, dit op te schrijven. Hoe kan dat? Hoe kun je ervoor zorgen dat je toch doet wat je belangrijk vindt, maar geneigd bent uit te stellen?

Waarom stellen we uit?
We zijn als mensen geneigd zaken uit te stellen, omdat we de tijd die we voor een taak nodig hebben onderschatten. Daarbij overschatten we de tijd die we nog hebben. We overschatten ook de verwachting van motivatie ‘ik krijg nog wel zin hierin’, we geloven dat we ‘in de mood’ moeten zijn om een taak te starten en geloven dat we niet in de mood zijn.

Het zijn allemaal illusies. We bedenken allerlei smoesjes als ‘ik ben nu te moe’, ‘het is te moeilijk’ ‘ik weet niet waar ik moet beginnen’, ‘ik heb nog genoeg tijd’. Het is allemaal uitstelgedrag en op korte termijn geeft het een kort gevoel van opluchting ‘pfff, gelukkig nu even niet die vervelende taak’, maar op den duur krijg je er last van. Je deadline komt steeds dichterbij, je ervaart stress, wordt boos op jezelf, omdat je je niet aan je eigen afspraken houdt, een knagend gevoel over je eigen gedrag onderdruk je met afleiding etc.

Hoe stop je uitstelgedrag en kom je tot werk in uitvoering?
Als je elke ochtend begint met het eten van een levende kikker, zal de rest van de dag een makkie zijn (aldus Mark Twain). Succesvolle mensen proberen niet alles te doen, maar focussen op de belangrijkste taken en zorgen dat die goed gedaan worden. Ik deel daarom graag deze gouden tips met je, om er direct mee aan de slag te kunnen gaan.

  • Begin gewoon, het liefste in de ochtend met dit soort vervelende taken.
    Zin gaat er echt niet komen, dus begin gewoon.
  • Zorg voor een omgeving waar je niet afgeleid kunt worden (telefoon en mail uit).
  • Focus je alleen op je taak.
  • Als je afleidende gedachtes krijgt, zoals ‘het lukt me niet’, merk ze op en laat ze voor wat ze zijn (gewoon gedachtes) en breng je aandacht weer terug naar de taak.
  • Gebruik een wekker om regelmatig een pauze te houden (bijv 25 min. focus,
    5 min. pauze, 25 min. focus, 5 min. pauze).
  • Gebruik je pauze om even in beweging te komen (uitrekken, dansje doen, stukje lopen).
  • Deel je taak op in kleinere delen, waardoor het beter behapbaar wordt.
  • Denk aan waarom je dit doet, waartoe dient het uitvoeren van deze taak?
    Welke waarden die ik belangrijk vind liggen hieraan ten grondslag?
  • Denk aan hoe je zult voelen als je deze taak volbracht hebt, doorgezet hebt
    hier stappen in te ondernemen. Het helpt je in beweging te komen.

Wat levert het op?
Als je taken uitvoert in plaats van uitstelt ben je niet alleen tevreden over het resultaat, maar vooral over de inspanning die je geleverd hebt. Je hebt je gedragen zoals je zou willen. Daarmee ervaar je invloed en regie over je leven en dat geeft een boost aan je zelfvertrouwen en de ervaring van voldoening in je leven groeit. Je doet wat je belangrijk vindt. Wat wil je nog meer? Ik ben nu bijvoorbeeld blij met mijn vlucht, deze blog is aangeland op papier en ik kan de rest van de dag tevreden genieten!

 “Eat the frog and nothing worse will happen to you the rest of the day”

(Mark Twain)

Wil je ook je uitstelgedrag aanpakken en tot werk in uitvoering komen?  Neem gerust contact op!

Wie zit er bij jou achter het stuur?

Leid je het leven wat je wenst?
Doe je wat je wilt?

Of is het antwoord op deze vraag:
– Ik wil het wel, maar doe het niet! Of..
– Ik moet eerst meer zekerheid en kennis hebben en oefenen voordat ik het echt ga doen….

In onderstaand filmpje gaat het over de neiging die we hebben altijd dezelfde weg te gaan i.p.v. de wegen te verkennen waarnaar we verlangen.
Ik kan je uit ervaring vertellen dat ik sinds ik bereid ben om van de gebaande wegen af te wijken een geweldig verrijkend bestaan heb.
Ben jij ook bereid om met al je angsten en beperkende gedachten toch de weg te gaan die je wenst?

(credits  SLaM (South London and Maudsley NHS Foundation Trust) geproduceerd door Exposure Organisation.)